صنعت

بعد از روی کار آمدن حکومت سوسیالیستی در شوروی ، در مناطق مرزی خراسان و گرگان هم بنابه تحریک بیگانگان قیامها و شورش هایی در میان ایلات و طوایف بوسیله ی بعضی از فریب خوردگان بر پا می شد ،و مدتی مردم منطقه و مسئولان امور را گرفتار می ساخت ، و تلفات جانی وخسارات مالی فراوان وارد می آورد که قابل جبران نبود .

در ناحیه خراسان و دشت گرگان نیز مانند گیلان وآذربایجان قیامها و شورش هایی روی داد که به مهم ترین آنها ذیلاً اشاره می شود .

1-  شورش و قیام خداوردی سردار شیروانی معروف به خدو سردار در منطقه ی مرزی شیروان (1)

2- قیام هولاکوخان سالار جنگ معروف به لهاک خان در مراوه تپه بجنورد (2)

3-قیام ترکمن های یموت دشت ترکمن و ترکمن صحرا به راهبری عثمان آخوند در گمیش تپه در این جا علل وجهات و چگونگی بر پایی این قیام را با توجه به اطلاعاتی که در منابع مختلف ذکر شده مورد بررسی قرار می دهیم ، سران قبایل ترکمن دشت گرگان (ترکمن صحرا ) در سال 1301 شمسی با عنوان نارضایتی از دولت ایران جلسه ای در روستای (امچلی ) درشمال گرگان با شرکت نمایندگان ایلات و طوایف ترکمن بشرح زیر تشکیل دادند .

1- عثمان آخوند ، از سوی ایل جعفربای (یموت)

2- جان محمد بیک ، و گوکی ملا ،از سوی ایل آتابای (یموت )

3- قصر امن ، از سوی ایل گوکلان

در این جلسه اتحاد و اتفاق خود را برای قیام بر علیه دولت ایران اعلام و اعضای شورای اجرایی این قیام را بشرح زیر انتخاب کردند.

1- ملارجب از طایفه ،کر

2- اراز قربان طایفه ارق کل

3- امام قلی از طایفه توماج

4- خوجه نیاز  خان از طایفه قرنجیک

5- عزیز خواجه مرادف از طایفه چوگان

6- احساس خان از طایفه کلته

7- چهار نماینده بنا به معرفی آتابای و گوکلان

عثمان آخوند را به ریاست شورا انتخاب و مقرر نمودند ، مرزهای جمهوری ترکمن صحرا مورد بررسی قرار گیرد . (1)

عثمان آخوند که بود

عثمان آخوند پسر عمر قویونلی از ترکمن های گمیش تپه گنبد کاوس بود ، وی در مدرسه گوگلدامش بخارا تحصیل کرده و به گمیش تپه مراجعت نمود و به تدریس علوم دینی پرداخت ، و در ضمن تدریس به فعالیت های سیاسی وارد گردید .

در کتاب مخابرات استر آباد آغاز عملیات رهبر قیام ترکمن ها چنین ضبط شده است :

1-عثمان آخوند خود را سلطان ترکستان محسوب کرده ، مشغول گرفتن گمرک وبعضی دست اندازی ها بوده ، او شبانه خود را به گمیش تپه رسانده ، عمارتی را که روس ها بنا کرده بودند همه را خراب کرده است .

2-هفتم ماه سپتامبر 1919 خبر رسید شش نفر عثمانی بالباس بالشویکی وارد گمیش تپه شده باعثمان آخوند و سایر تراکمه مذاکراتی نمودند ، که هر یک از تراکمه صاحب اسب و تفنگ باشند روزی هزار منات(2) به او حقوق داده میشود .